خودمراقبتی ابعاد مختلفی دارد و ما در مقاله ی قبلی به تعریف و جزییاتی در رابطه با خودمراقبتی پرداختیم و چند راهکار عملی برای مراقبت از جسم و ذهن و روح پیشنهاد دادیم تا هر سه جنبه ی ابعاد وجودی را شامل شود. در این مقاله سعی دارم به ابعاد و انواع خودمراقبتی و افزایش مهارت های خودمراقبتی بیشتر بپردازم. تا پایان مقاله با من همراه شوید، قرار است خارج از تمام آموزش ها، متد های روانشناسی و … اصلی ترین و تاثیرگذارترین راز خودمراقبتی را با شما در میان بگذارم.
قبل از هر چیز بیایید شرایطی را که افراد به اهمیت خودمراقبتی بها نمی دهند و به آن به عنوان یک رکن و پله ای از ابتدایی ترین پله های سلامت جسم و روان نمی پردازند بررسی کنیم:
عدم خودمراقبتی جسمی:
اگر فرد به اندازه کافی به سلامت جسمانی و ورزش و تغذیه ی خود اهمیت ندهد، ریسک ابتلا به بیماری هایی نظیر سکته، کبد چرب، فشارخون و مشکلاتی از این دست را بالا می برد و با این شرایط احتمال اینکه چنین فردی در سنین پایین تری به این بیماریها دچار شود بالا می رود.
عدم خود مراقبتی روانی:
بی توجهی به ابعاد لطیف تر وجود و نیازهای روحی و روانی می تواند باعث بروز افسردگی، اضطراب، نا امیدی و بیماری های روان تنی شود ( مشکلات جسمی با منشا ذهنی)
عدم خود مراقبتی ذهنی:
همانطور که قبلا بارها اشاره کردیم، همانطور که بدن برای بقا و سالم زیستن به خوراک سالم نیاز دارد، ذهن نیز برای سالم بودن به خوراک سالم نیاز دارد، خوراک سالم ذهن، به کارگیری آن با آموزش دیدن و به کار بستن آموزه های درست در زندگی میباشد، چنانچه ذهن در مواجهه با شرایط بحران آماده نباشد، اندوخته ای برای کمک و رفع چالشهای پیش آمده را نخواهد داشت، برای مثال اگر زوجین در رابطه با ارتباط سالم بین دو جنس مخالف به اندازه ی کافی آموزش ندیده باشند، در زندگی مشترک با بروز اولین اختلاف ها ، امکان برخورد درست و منطقی با قضیه برایشان وجود ندارد و به همین دلیل ساده، کیفیت روابط و بدنبال آن کیفیت زندگی مشترکشان تحت تاثیر قرار می گیرد و با ادامه ی این شرایط نابسامان کیفیت زندگی برای هر دو نفر پایین آمده و احساس یاس و انفعال در آنها قوت می گیرد و در دراز مدت بازگشت به بازه ی تعادل و سلامت جسم و روان برایشان سخت تر خواهد گردید. پس به همین سادگی لزوم آموزش برای پرورش ذهن ثابت میگردد.
خودمراقبتی شامل عادت های ساده و سالم و لذتبخشی است که شما باید با آموزش دیدن آنها را جایگزین عادت های مخرب خود کنید و باید کم کم این عادت های سالم و درست که شبیه به نهال های جوان و کوچکی هستند را در خود تقویت کنید تا نهالستان وجودتان کم کم تبدیل به باغی زیبا گردد و دیگر از باد ها و طوفانهای ساده آسیبی نبیند.
تقویت خودمراقبتی:
تقویت خودمراقبتی به معنای توجه کافی و آگاهانه به نیاز های معقول و منطقی خود در زمینه ی هر سه بعد وجود ( جسم و ذهن و روح ) میباشد. شما اگر جزو آن دسته افرادی باشید که به موضوع خودمراقبتی اهمیت نمی دهید، احتمالا انجام عادت ها و روتین های منظم برای تقویت خودمراقبتی برایتان مشکل خواهد بود، به شما پیشنهاد می کنیم در آغاز هر ماه یک لیست از مواردی که در مورد مراقبت از خود در جنبه های مختلف تهیه کنید و سعی کنید در طول ماه نسبت به آنها پایبند باشید در ابتدای مسیر ممکن است این کار برایتان سخت باسشد اما رفته رفته با توجه کافی به خود خواهید دید که در مسیر تقویت خود مراقبتی قرار گرفته اید و روز به روز در این زمینه متبحر تر می شوید، در ادامه بعد از چند ماه اگر احساس کردید لیستی که به این منظور تهیه کرده بودید دیگر برایتان جذابیت ندارد، لیست دیگری تهیه کنید و در آن به ابعاد بیشتری از اصول خودمراقبتی بپردازید و نسبت به انجام آنها نیز تا چند ماه مقید باشید. این یک مسیر دائمی است، همانطور که هر فرد از ابتدای عمر تا پایان نیاز به خوردن و آشامیدن دارد، برای تجربه ی یک زندگی عالی و سالم نیاز به پرورش ابعاد خودمراقبتی و توجه به خود دارد که این مقوله با هیچ چیز دیگری قابل جایگزین نخواهد بود.
مهارت های خودمراقبتی:
شما هرچقدر با مهارت های بیشتری در زمینه ی خودمراقبتی آشنا باشید، بهتر و سریعتر می توانید به آن کیفیت مطلوب و سلامت جسم و روانی که آرزو و حق شماست برسید، وقتی درباره ی ابعاد، تقویت و مهارت های خودمراقبتی بررسی می کنید، در اکثر موارد سه جنبه ی جسم و ذهن و روح و تمرینهایی برای بهبود آنها برایتان لیست خواهد شد، اما نکته این است که اگر افراد در این زمینه مهارت نداشته باشند و تنها آموزشهای تئوری درباره آنها دیده باشند ، در زندگی احساس رضایت و خرسندی واقعی نخواهند داشت، مانند رانندگی که بعد از آموزش نیاز به افزایش مهارت وجود دارد، در هر مقوله ی دیگری نیز نیاز است تا با تکرار و تمرین مهارت خود را در آن زمینه افزایش دهید، پس نیاز است که خود را در آن زمینه به چالش بکشید، برای خودتان تمرین روزانه در نظر بگیرید و مصرانه تلاش کنید تا نه تنها در آن زمینه متبحر که صاحبنظر شوید ، هر فرد برای اینکه به دیگران ثابت کند که موجود ارزشمندی است، باید در درجه ی اول آن را به خودش ثابت کند، و باید برای خودش ارزش و احترام کافی قائل شود، اگر از روی ضعف و ترس از دست دادن و … از نیاز های اصولی خودت برای دیگری بگذری و در عین حال انتظار قدردانی و تشکر از جانب دیگری را داشته باشی باید به تو بگویم که فرد مقابل تو، بدون اینکه کلامی بر زبان بیاوری، متوجه این موضوع خواهد شد، متوجه خواهد شد که از خود گذشتگی تواز روی بلوغ نبوده و در عین حال متوجه ی ترسهای درونی تو خواهد شد و از خودگذشتگی ات را نخواهد پذیرفت، شاید در ظاهر آن را قبول کند اما در باطن می تواند معنی رفتار تو را درک کند و به همین دلیل قدردانی و تشکری را که در خور از خودگذشتگی تو باشد یا تو منتظرش باشی را از تو نخواهد کرد و به این ترتیب تو احساس ناکامی و شکست خواهی کرد، اگر جور دیگری رفتار کنی تا فرد مقابل تو متوجه این شود که تو تا چه اندازه به خودت اهمیت می دهی و برای ابعاد وجودی خودت ارزش و احترام قائل هستی، این احساس تو به بیرون انتشار پیدا خواهد کرد و شخص نیز دقیقا همین احساس را از تو خواهد گرفت.
در پایان از تو می خواهم به خود مراقبتی طور دیگری نگاه کنی، متفاوت با هر کلیشه و آموزشی، تو برای ایجاد حال خوب درونی، برای سلامت جسم و روان و خود مراقبتی واقعی، باید احساس زندگی و زنده بودن را در درون خودت تقویت کنی، با انجام یک سری اعمال ثابت و مرده، اگر احساس زندگی نمی کنی، باید به آنها چاشنی عشق و علاقه اضافه کنی تا در حین انجام آنها حال خوب واقعی، رضایت و احساس خوشبختی را تجربه کنی، مطمئن باش اگر می دانی خوردن یک غذای نا سالم برای بدنت ضرر دارد و در عین حال در آن زمان تو نیاز به یک رهایی ذهنی داری و این رهایی با خوردن یک پیتزا در درونت اتفاق می افتد باید ؟آن را انجام دهی. مثلا ذهنت از رژیم های طاقت فرسا خسته شده است، بهترین خودمراقبتی در آن لحظه برای تو رها کردن قوانین و گوش دادن به ندای قلبی ات است، شاید تو در آن لحظه با خوردن یک شکلات یا شیرینی چنان احساس خوشبختی را تجربه کنی که با انجام منظم قوانین هرگز به آن احساس دست پیدا نمی کردی، اما نکته ی طلایی این است که باید یادت باشد این بهانه ای برای کنار گذاشتن و انجام ندادن تمرین های دائمی ات نیست و بعد از آن دوباره باید متعهدانه به اجرای قوانینی که برای خودت گذاشته ای برگردی.
از این قانون تنها در مواقع خاص و گاه گاهی در زندگی استفاده کنید تا بتواند برایتانتیجه بخش باشد و اسباب تنبلی و پشت گوش اندازی وظایف و روتین های زندگیتان نشود.
پیشنهاد می کنم برای گسترش دیدگاه و آشنایی با مفاهیم مرتبط ، به کانال تلگرامی@reliefinlife بپیوندید و پادکست ها را از ابتدا گوش دهید.
اگر در این مورد تجربه ای و یا نظری دارید با ما به اشتراک بگذارید.